کشت قارچ دکمه ای
کشت قارچ دکمه ای هم در منزل و با امکانات کم و محل کوچک امکان پذیر است و هم در مقیاس صنعتی میتوان قارچ را کشت کرد. برای کاشتن قارچ نکات قابل ذکری وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
مراحل کاشت قارچ دکمه ای و نکاتی درباره ی پرورش بهتر آن :
کاشت قارچ دکمه ای دارای چندین مرحله می باشد که به صورت زیر لیست شده است :
1. کمپوست قارچ دکمه ایی
2. بذر پاشی و ریسه دوانی در کمپوست
3. خاک پوششی و ریسه دوانی در آن
4. رافلینگ
5. شوک دهی
6. برداشت
کمپوست مناسب برای کاشت قارچ دکمه ای :
کمپوست دارای فرمول های متفاوتی است. معمولا آن را از کاه و کلش گندم، کود مرغی ، بذر قارچ و پودر سنگ است.
فرایند تخمیر توسط کود مرغی انجام می گیرداگر در مقیاس کمتر قارچ کشت می کنید. بهتر است برای کاشت قارچ دکمه ای از محل های فروش کمپوست ، کمپوست قارچ دکمه ای را تهیه کنید. کمپوست بستر مناسب برای رشد قارچ می باشد که به از کارخانه تولید کمپوست میتوان تهیه نمود .پس از تهیه کمپوست آن را به صورت مناسب در محل تولید قارچ پخش نمایید.
• خاک پوششی و ریسه دوانی در آن
پس از ۱۲ تا ۱۴ روز بعد از مرحله کمپوست و کاشت قارچ دکمه ای باید روی سطح کمپوست یک لایه خاک پوچ یا پر درز قرار داده شود. در این مرحله قبل از خاک دهی باید سطح کمپوست ها تقریبا ۷۰ درصد سفید و قطرات آب زیر نایلون کمپوست ها به رنگ طلایی شده باشد .مقدار خاک دهی بسته معیار های متفاوتی انجام می شود که یک نمونه آن به ازای هر ۲ تن کمپوست مقدار ۱ مترمکعب خاک لازم است. به طوری که باید روی سطح کمپوست به میزان ۴ سانتی متر پوشانده شود.
پس از خاک دهی روی سطح کمپوست ها باید مرطوب بماند. به همین جهت استفاده روزنامه می تواند مفید باشد. روی کمپوست را با روزنامه های مرطب بپوشانید و مرتبا آن ها را مرطوب نگه دارید اما نباید به صورت مستقیم آب به کمپوست نفوذ کند.
در این مرحله رطوبت روزنامه میزان رطوبت لازم کمپوست را تامین می کند و نیازی به رطوبت دهی محل نیست. و باید مراقب بود که دمای داخل کمپوست از ۲۳ درجه کمتر و از ۲۸ درجه بیشتر نشود که باعث نابودی محصول خواهد شد.
• رافلینگ
به نوعی شخم زدن یا زیر و رو کردن خاک پوششی در کاشت قارچ دکمه ای، رافلینگ گویند. عمل رافلینگ به چند نوع تقسیم بندی می شود:
• رافلینگ سطحی
در این نوع از رافلینگ در کاشت قارچ دکمه ای توسط انگشتان تا حدود ۲ سانتی متر در خاک پوششی شیار هایی ایجاد می کنیم. این عمل باید در روز های پنجم یا ششم بعد عمل خاک دهی صورت بپذیرد.
• رافلینگ عمیق
در رافلینگ عمیق خاک موجود روی کمپوست را به طور کامل زیر و رو می کنیم. این عمل باید در روز چهارم از خاک دهی صورت بگیرد.
فواید رافلینگ :
• جلوگیری از رشد توده ایی قارچ ها
• توپر شدن و سنگین شدن قارچ
پس از انجام عمل رافلینگ باید سطح را آبیاری نموده اما به صورتی که آب به کمپوست نفوذ نکند. سپس روزنامه های خیس را روی سطح پهن کرده و رطوبت آن را کنترل کنید. دمای کمپوست نیز باید بین ۲۶ تا ۲۸ درجه حفظ شود.
• شوک دهی
این عمل پس از ۷ تا ۱۰ روز بعد از مرحله خاک دهی انجام می شود. شوک دهی باعث تحریک میسیلیوم های موجود شده و کاشت قارچ دکمه ای را از مرحله ی رویشی به زایشی انتقال می دهد. زمان انجام شدن شوک دهی زمانی است که ۸۰ درصد سطح سفید شده است.
برای عمل شوک دهی ابتدا روزنامه ها را جمع آوری کرده و سطح را آبیاری سنگین می کنیم اما به قدری که در کمپوست نفوذ نکند. عمل تهویه سالن قارچ هم باید صورت بگیرد. رطوبت مورد نظر باید بین ۸۵ تا ۹۵ درصد باشد.
نکات مهم در شوک دهی :
• هوا دهی به سالن هرچه بهتر صورت بپذیرد و گازکربنیک موجود بهتر تخلیه شود رشد قارچ دکمه ای بهتر صورت می پذیرد.
• برای شوک دهی باید طی ۲ روز دمای محیط تا ۱۵ یا ۱۸ درجه سانتی گراد پایین بیاوریم. و ۲ روز در این دما سالن را نگه داریم. روز چهارم به بعد با انجام عمل شوک دهی دما را به ۱۹ درجه می رسانیم.
• مراحل رشد قارچ دکمه ای شامل مرحله ی گرهی یا سرسنجاقی سپس مرحله رشد پین و بعد از آن مرحله رشد دکمه ایی و در آخر رشد کلاهک. در مرحله ی سرسنجاقی ها به هیچ وجه سطح را آبیاری ننمایید.
• برداشت
از زمان شروع شوک دهی حدود ۱۲ روز طول می کشد تا اولین محصول بدست آید. سه مرحله برداشت صورت میگیرد. به این صورت که هر مرحله را یک فلش گویند تقریبا ۵ تا ۶ روز متوالی طول خواهد کشید. بعد از هربرداشت تقریبا دو روز طول می کشد که رشد محصول بعدی شروع شود.
نکات مهم :
• اگر آفتی روی سطح مشاهده نکردید از سم پاشی خود داری کنید و در صورت مشاهده آفات و بیماری ها از سموم با ماندگاری کم استفاده کنید.
• قارچ ها بر خلاف دیگر گیاهان اکسیژن مصرف کرده و دی اکسید کربن پس می دهند. این باعث می شود که تهویه سالن به طور مداوم انجام شود در غیر این صورت ساقه های قارچ بلند شده و محصول مناسب نمی شود.
• رطوبت بالا در هوا و در محل کشت قارچ دکمه ای باعث سفیدی و بزرگتری آن می شود.
• ۵ ساعت قبل از برداشت محصول آبیاری انجام ندهید.
• ۲ ساعت قبل از برداشت رطوبت سالن را کاهش دهید تا ماندگاری قارچ های برداشت شده افزایش یابد.