خاک مناسب کاشت

گل محمدی گیاه مقاومی بوده و در بیشتر مناطق آب و هوایی قابل کشت است. این گیاه را در اکثر خاکها می توان کاشت حتی كاشت اين گياه در زمين های رسی سنگين و در كوهپايه های سنگلاخی و فقیر نیز امکانپذیر است.

گل محمدی را در اکثر خاک ها می توان کاشت ولی بهترین خاک برای کاشت گل محمدی خاک لومی با زه کشی مناسب و اسیدیته بین 6/5 تا 7/5 است. گل محمــدى شــورى 5 دسـى زیمنـس بـر متـر را تحمـل مى کنـد ولی با افزایش میزان شوری عملکرد گیاه کاهش پیدا می کند.

روش های مختلفی برای کاشت و تکثیر گل محمدی وجود دارد از جمله قلمه زدن ، پاجوش ، خوابانیدن و پیوند زدن ، مهمترین روش تکثیر در ایران استفاده از قلمه و پاجوش های ریشه دار است.

استفاده از قلمه

یکی از ساده ترین و در عین حال کارآمدترین روش های کاشت گل محمدی استفاده از قلمه است زیرا می توان از هر گیاه تعداد زیادی قلمه تهیه کرد. بهترین زمان برای قلمه گیری فصل پاییز و یا اوایل اسفند است. در این زمان باید قلمه ها نیمه خشبی به طول 15 تا 20 سانتی متر و به قطر 1 سانتی متر از گیاه مادری جدا کرده و در بستر خاک کاشت.

برای ریشه زایی بهتر می توان قلمه را را به مدت 15 ثانیه در محلول ریشه زایی قرار داد. بستر کشت باید مخلوطی از ماسه و خاک باغچه باشد. بهتر است قلمه ها به اندازه 10 سانتی متر در خاک فرو رود و خاک اطراف آن کاملا فشرده شود. پس از کاشت باید قلمه ها را آبیاری کرد.

قلمه ها در صورت آبیاری و نگهداری مناسب حدود دو ماه بعد ریشه دار می شوند. بهتر است قلمه ها را به مدت 1 سال در گلدانهای پلاستیکی نگهداری کرد سپس در سال بعد در زمان مناسب در زمین اصلی کاشته شود.

استفاده از پاجوش برای کاشت گل محمدی

در شرایط رطوبت مناسب گل محمدی پاجوش های زیادی تولید می کند. ( حدود 40 پاجوش در هر گیاه ) از سال چهارم می توان پاجوش ها را از پایه مادری جدا کرده و از آن برای تکثیر استفاده کرد. جدا کردن و کاشت پاجوش ها به دو صورت کشت پاییزه و کشت بهاره امکانپذیر است.

در کشت پاییزه در آبانماه قبل از شروع سرمای زمستانه پاجوش ها را از گیاه مادری جدا کرد و در خاک می کارند. کشت بهاره در اواخر بهمن و اوایل اسفند ماه قبل از بیدار شدن گیاه انجام می شود. کشت پاییزه بر كشت بهاره ارجحیت دارد. زيرا باعث استقرار بهتره نهال ها شده و امكان استفاده از نزولات جوی را فراهم می کند.

اولین مرحله برای کاشت گل محمدی آماده سازی زمین است. بنابراین باید در فصل پاییز یا زمستان اقدام به شخم عمیق خاک کرد. همزمان با شخم می توان برای تقویت زمین حدود 30 تن کود دامی پوسیده به آن اضافه کرد. سپس با کولتیواتور کاملا کودها را با خاک مخلوط می کنند. در انتها برای صاف و یکنواخت شدن سطح خاک اقدام به دیسک زدن زمین می کنند.

در مرحله دوم احداث باغ باید اقدام به حفر گودال های کاشت کرد. گودال ها باید به طول و عرض 50 سانت و ارتفاع 70 – 60 سانت باشد. ته گودال ها را با کود دامی پوسیده و خاک سطحی پر می کنند زمانی که عمق گودال به اندازه مناسب رسید اقدام به کاشت نهال ها می کنند. قبــل از کاشت نهال و پاجوش باید ریشــه هاى ضعیف و شکسته هرس شوند.

برای افزایش پر پشتی گیاه می توان شاخه های پاجوش را تا يک سوم اندازه شان کوتاه کرد. پس از کاشت باید پاجوش ها را آبیاری کرد.

کاشت گل محمدی در گلدان

بهترین روش کاشت گل محمدی در گلدان استفاده از قلمه است. برای اینکار می توانید از قلمه های به طول 10 الی 15 سانت استفاده کرد. در ابتدا حدود یک سوم گلدان را از خاک پر کنید خاکی که برای کاشت انتخاب می کنید باید کاملا سبک و حاصلخیز باشد.

سپس قلمه های آماده شده را در گلدان قرار داده و اطراف آن را خاک بریزید تا کاملا پر شود خاک را با دست کمی فشرده کنید تا قلمه ها در جای خود ثابت قرار گیرند. قبل از کاشت می توانید قلمه ها را در محلول ریشه زایی قرار داده تا عملیات ریشه دهی گیاه با سرعت بیشتری انجام شود.

بعد از کاشت قلمه های گل محمدی بهتر است گلدان را آبیاری کنید و در مکان مناسب در معرض نور غیرمستقیم خورشید قرار دهید. می توانید روی گلدانها را با نایلون که دارای چند سوراخ باشد بپوشانید تا رطوبت اطراف گیاه حفظ شود. بهترین زمان کاشت گل محمدی در گلدان در بهمن و اوایل اسفند قبل از جوانه زدن گیاه است.

پیوند زدن

یکی دیگر از روش های تکثیر گل محمدی استفاده از پیوند است. از پیوندهای نیمانیم ، اسکنه برای پیوند زدن گل محمدی می توان استفاده کرد. 

یکی از روش های کاشت و تکثیر گل محمدی استفاده از پیوند ریشه است از پیوند ریشه بيشتر برای ازدياد گونه های گل سرخ پاكوتاه استفاده می شود. زمان مناسب پيوند ریشه فصل پائيز يا اواخر زمستان است. بهترين پايه برای اين نوع پیوند نسترن های كوهی است. این گونه گل را می توان به وسيله بذر يا با بوسیله قلمه از گیاهان کوهی تکثیر کرد.

برای تهیه و آماده سازی پیوندک باید اواخر شهريور تا اواسط مهرماه شاخه ها را از گیاه مادری جدا کرده و پس از حذف برگهای اضافی شاخه ها ، آنها را در جعبه هایی پر شده از شن کنار یکدیگر قرار داده و سپس بر روی شاخه ها لایه نازکی از شن ریخته و مقداری کود بر روی آنها می پاشند.

در اواخر زمستان ریشه های نسترن وحشی را با چاقوی تیز به صورت زاویه دار می برند. سپس از بین شاخه های که در زیر لایه شن یکی که از نظر قطر هم اندازه با ریشه باشد را انتخاب کرده و برشی مورب نیز در انتهای آن می زنند سپس پیوندک را از قسمت زاویه دار بر روی پایه قرار داده و با نایلون یا نخ محکم بسته و با چسب پیوند کامل می پوشانند.

فاصله مناسب کاشت

فاصله مناسب کاشت گل محمدی به شـرایط آب و هوای منطقه ، ارتفاع از سطح دریا ، شرایط خاک ، میزان آب در دسترس ، میزان بارندگی سالیانه و اسـتفاده از ماشـین آلات کشـاورزى بستگی دارد. فاصله مناسب کاشت گل محمدی بین 2/5 تا 3 متر می باشد.

نحوه آبیاری

گل محمدی نسبت به شرایط کم آبی مقاومت خوبی از خود نشان می دهد. نیـاز آبـى گل محمـدى بـه آب در مراحـل مختلـف رشـد و در سـالهاى مختلـف متفـاوت است به طوری که در سـال اول رشـد بـه آب کافـی بـا فاصله یک هفته ای نیـاز دارد. آبیاری گل محمدی از اوایل اسفند شروع‌ شده و تا اواسط فصل پاییز ادامه پیدا می‌کند.

حسـاس تریـن مرحلـه رشد گیاه زمان غنچـه دهی مـى باشـد کـه این موقع بیشترین نیاز گل محمدی به آب است. معمولا در این زمان هر 7 روز یکبار گیاهان را آبیاری می کنند. بعد از پایین مرحله گلدهی نیاز آبی گیاه کاهش پیدا می کند. در این شرایط در صورت کمبود آب می توان گیاه را هر 10 الی 15 روز یکبار آبیاری کرد.

کوددهی

گل محمدی در صورت مناسب بودن شرایط خاک به کوددهی زیادی نیاز ندارد. همانطور که گفته شد قبل از کاشت نهال گل محمدی برای افزایش حاصلخیزی خاک حدود 30 تن کود دامی کاملا پوسیده به خاک اضافه می کنند. در سالهای بعد نیز در حدود 6 تن در هکتار به صورت سالیانه یا 35 – 25 تن هر 5 – 4 سال یکبار کود دامی را به خاک اطراف گیاهان اضافه می کنند.

اضافه کردن 200 – 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره قبل و بعد از برداشت گل ها و حدود 200 تا 250 کیلوگرم در هکتار کود فسفات در فصل پاییز به رشد بهتر و گل دهی بیشتر گیاه گل محمدی کمک می کند.

هرس گل محمدی

هرس به موقع و مناسب گل محمدی از اهمیت بالای برخوردار است. هرس بــا ایجــاد تعادل در رشــد گیــاه آن را تشــویق بــه تولیــد گل می کند. با استفاده از هرس علاوه بر از بین بردن شاخه های خشک شده ، آسیب دیده و بیمار می توان نور مناسب را به درون تاج درخت هدایت کرد.

در گل محمدی جوانـه هـای گل عموما بـر روی شـاخه هـای همـان سـال شروع به رشد می کنند. بنابرایـن شـاخه های کـه قبلا گل داده اند دیگـر قادر به گل دهی نخواهـند بـود و شـاخه هـای جوانی کـه تازه شروع به رشد کرده باشند گل هـای تـازه به وجود می آورند.

هرس سالهای اول بعد از کاشت گل محمدی معمولا برای فرم دهی گیاه و افزایش شاخه زایی آن انجام می شود. هرس سالهای بعد بیشتر به منظور حذف شاخه های آفت زده ، بیمار ، شکسته ، خشک شده و درهم و شلوغ انجام می گیرد.

در باغ های گل محمدی هر ساله در اواخر زمستان قبل از بیدار شدن گیاه شـاخه هـا از فاصلـه 20 – 15 سـانتیمترى هرس می شوند تا از به وجود آمدن شاخه های بلند كه چيدن گل را مشكل می کنند جلوگیری شود.

تولید گل از سال سوم بعد از کاشت گل محمدی اقتصادی بوده و توليد گل تا زمان 9 تا 12 سالگی درختچه ها افزايشی و پس از آن روند کاهشی در پیش می گیرد. با شروع روند كاهشی توليد معمولا عملیات جوان سازی گلستان انجام می شود.

هرس جوانسازی معمولا از سال 7 – 6 به بعد به علت رکود در رشد گیاه و شيوع آفات و بيماريها و افزايش ارتفاع درختچه انجام می شود. برای انجام هرس جوان سازی باید گیاهان را از ارتفاع نزدیک به سطح زمین کف بری کرد. هرس جوانسازی بسیار شدید است و باعث رشد پاجوشهای زیاد و قوی می شود.

برداشت گل محمدی

زمان شروع غنچه دهی گل محمدی معمولا در فروردین ماه است غنچه ها پس از چند هفته رشد به گل های بالغ تبدیل شده و آماده چیدن هستند. اوج زمان گل دهـى هفتـه دوم می باشد. زمان برداشت گل محمدی از اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد است. بعد از کاشت گل محمدی در زمان برداشت هرچه رنگ گلبرگها سرخ تر باشد برای گلاب گیری مناسب ترند.

با توجه به کوتاه بودن عمر گل ها زمان مناسب جمع آوری و برداشت آنها اهمیت زیادی دارد. گل های باز شده باید هرچه سریعتر برداشت شوند در غیر این صورت گل ها پژمرده شده و از میزان اسانس آن کاسته می شود. بهترین زمان برداشت گل ها اوایل صبح قبل از گرم شدن هوا می باشد.

قسمت برداشت شده شامل گلبرگ ها ، نهنج و قسمتی از دمبرگ می باشد. يك كارگر روزانه به طور متوسط می تواند حدود 25 كيلوگرم گل برداشت کند. متوسط برداشت گل در حدود 4 – 3 تن در هکتار است. پس از چیدن گل ها آنها را باید در مکان خنک نگهداری کرد و سپس بلافاصله اقدام به گرفتن اسانس کرد.