کاشت و پرورش پشن فروت
پشن فروت (به انگلیسی PASSION FRUIT) یا میوه گل ساعتی چیست؟
پشن فروت یک گیاه رونده است و به صورت تاک رشد می‌کند. پشن فروت رشد سریعی دارد و به سرعت بالا می‌رود. میوه های پشن فروت به رنگ زرد یا بنفش هستند، میوه ها گرد بوده و قطر آن 5 تا 8 سانتی متر است. میوه های گل ساعتی پوست ضخیم و صافی دارند. درون میوه ها خمیر مانند است که چندین دانه در آن وجود دارد، طعم میوه ها شیرین است و عطر بسیار خوبی دارند. گیاه پشن فروت تا جایی که بتواند بالا می‌رود.
انواع پشن فروت
دو رقم اصلی پشن فروت وجود دارد. پشن فروت بنفش با نام علمی passiflora edulis f و پشن فروت طلایی با نام علمی flavicarpa، پشن فروت طلایی با نام پشن فروت گرمسیری یا گل ساعتی گرمسیری هم شناخته می‌شود. یک نوع پشن فروت هیبرید نیز وجود دارد.پشن فروت بنفش بومی برزیل می‌باشد. هیچ کس نمی‌داند پشن فروت طلایی از کجا آمده است. پشن فروت طلایی یا گرمسیری کمی بزرگتر و ترش تر از پشن فروت بنفش می‌باشد. پشن فروت بنفش شیرین است. اگر شما در یک منطقه گرمسیری زندگی می‌کنید بهتر است پشن فروت طلایی یا گرمسیری را پرورش دهید ولی اگر در مناطقی با زمستان های سرد زندگی می‌کنید پشن فروت بنفش یا یک نوع هیبرید را پرورش دهید.
مانند تمام گیاهانی که رشد سریعی دارند، پشن فروت هم به میزان زیادی مواد مغذی نیاز دارد. بنابراین پشن فروت به یک خاک حاصلخیز، احتمالا کود اضافی، کمپوست و مالچ احتیاج دارد.
پشن فروت همچنین به آفتاب کامل، آب و هوای گرم نیز نیاز دارد و باید در یک مکان که از باد در امان باشد کاشته شود. یک مکان آفتابی که از باد در امان باشد برای روزهای سرد هم ایده آل است.
گیاه پشن فروت به یک چیزی برای صعود نیاز دارد. حصار، مخزن آب، داربست و هر چیزی که بتواند از بالا رفتن بوته پشن فروت حمایت کند. گیاه پشن فروت دارای یک سیستم ریشه ای آسیب پذیر است. خاک سالم همراه با میزان زیادی مواد ارگانیک برای رشد گیاه پشن فروت بسیار مناسب است. اگر خاک ضعیف باشد گیاه به بیماری پژمردگی، پوسیدگی ریشه و نماتدها مبتلا می‌شود. خاک رس سنگین هم باعث بیماری پوسیدگی ریشه می‌شود.
گیاه پشن فروت یا میوه گل ساعتی دارای یک سیستم ریشه ای کوچک است. زمانی که گیاه پشن فروت باردهی زیادی داشته باشد به مقدار زیادی آب نیاز دارد. گیاه پشن فروت در تمام زمان ها باید به صورت منظم آبیاری شود. به هر حال، نباید خاک غرقاب شود. اطمینان حاصل کنید که خاک زهکشی خوبی داشته باشد.
کاشت و پرورش گیاه پشن فروت
کاشت پشن فروت از بذر کار مشکلی نیست. بذرها حدود 10 تا 20 روز بعد از کاشت جوانه می‌زنند. جوانه زنی ممکن است تا دو ماه طول بکشد. چند راه برای سریع تر شدن جوانه زنی وجود دارد. مثلا می‌توان قبل از کاشت، بذرها را به مدت 24 ساعت در آب گرم خیساند، بعضی بذرها را قبل از کاشت در سرکه قرار می‌دهند. خاک های اسیدی هم برای رشد گیاه پشن فروت مناسب هستند. دمای مناسب برای جوانه زنی گیاه پشن فروت 21 تا 29 درجه سانتی گراد می‌باشد.
بهتر است بذرها را ابتدا در یک ظرف بکارید و وقتی نهال ها به اندازه مورد نظر رسیدند آن ها را به باغ منتقل کنید. یک ظرف یک متری تهیه کنید و به اندازه 10 سانتی متری از مخلوط کمپوست، خاک، شن و ماسه در آن بریزید و چند بذر را با فاصله یک سانتی متر در آن بکارید سپس بذرها را با لایه نازکی از خاک بپوشانید. بعد از کاشت بذرها، فورا به آن ها آب بدهید. خاک را مرطوب کنید ولی مواظب باشید خاک خیس نشود. اجازه ندهید سطح خاک خشک شود و مرتب خاک را با اسپری مرطوب کنید.زمانی که نهال ها به ارتفاع 20 تا 25 سانتی متر رسیدند آن ها را به یک گلدان بزرگ تر یا زمین منتقل کنید. یک گلدان از شن و ماسه و خاک مرغوب آماده کنید، به صورتی که سه قسمت شن و ماسه و یک قسمت خاک در گلدان باشد. شن و ماسه و خاک را به خوبی مخلوط کنید به طوری که به طور مساوی در سراسر گلدان پراکنده شوند. در این زمان گیاه به رطوبت بیشتری نیاز دارد.
برای کاشت نهال پشن فروت در زمین، یک مکان مناسب برای کاشت نهال ها انتخاب کنید، مکانی که آفتاب کامل داشته باشد و در نزدیک محل کاشت هیچ ریشه دیگر مثل ریشه های درختان وجود نداشته باشد تا ریشه گیاه پشن فروت در به دست آوردن مواد مغذی با آن ها رقابتی نداشته باشد. خورشید کامل به معنای حداقل 6 ساعت نور مستقیم در روز می‌باشد. منطقه کاشت باید عاری از علف های هرز باشد. مطمئن باشید قبل از کاشت علف های هرز را از منطقه حذف کنید. فاصله بین نهال‌های پشن فروت را 2 متر در نظر بگیرید.
گیاه پشن فروت برای صعود و گسترش به فضا نیاز دارد. در حالت ایده آل برای بالا رفتن گیاه پشن فروت باید از یک حصار یا یک دیوار، آلاچیق و ... استفاده کرد. در صورتی که هیچ یک از این موارد در دسترس نبود می‌توانید یک داربست نصب کنید. خاک باید شامل مقدار زیادی مواد ارگانیک باشد. قبل از کاشت باید خاک را با کمپوست مخلوط کنید. کمپوست به بافت و ارزش غذایی خاک بهبود می‌بخشد. شما همچنین می‌توانید از کودهای آلی پوسیده نیز استفاده کنید. اگر خاک خیلی سنگین باشد می‌توانید آن را با مقداری شن و ماسه درشت مخلوط کنید تا خاک سبک تر شود.
PH مناسب برای رشد گیاه پشن فروت 6/5 تا 7/5 است. اگر خاک بیش از حد اسیدی
باشد آن را با آهک کشاورزی یا دولومیت مخلوط کنید.
یک گودال به اندازه گلدانی که نهال در آن بوده است در خاک حفر کنید و نهال را همراه با خاک موجود در گلدان به زمین منتقل کنید. برای هر نهال یک گودال جداگانه حفر کنید. در هنگام انتقال نهال از گلدان به زمین دقت زیادی داشته باشید تا به ریشه آسیبی وارد نشود. پس از کاشت نهال گودال را کاملا از خاک پر کنید. ریشه بسیار حساس است و اگر در طول انتقال آسیب ببیند گیاه از بین می‌رود. فاصله بین نهال ها باید 60 تا 90 سانتی متر باشد.
بعد از کاشت اطراف نهال مالچ اضافه کنید. مالچ باعث می‌شود خاک مرطوب بماند و از رشد علف های هرز هم جلوگیری می‌شود. کود مرغ یا دیگر کودهای ارگانیک را به آهستگی در اطراف پایه گیاه بریزید. به طور کلی سیستم ریشه به مالچ و کود نیاز دارد. برای گرفتن نتایج بهتر پس از پخش کود و مالچ، به آرامی آن ها را در اطراف پایه گیاه فشار دهید یا به آرامی با خاک سطحی اطراف پایه گیاه مخلوط کنید. بعد از کاشت به آرامی به نهال آب دهید، بهتر است برای آبیاری از آبپاش استفاده کنید. مطوئن شوید خاک به خوبی مرطوب شود اما اجازه ندهید خاک بیش از حد خیس و گل آلود شود.
به طور منظم به خاک مواد مغذی اضافه کنید، گیاه پشن فروت به مواد مغذی زیادی نیاز دارد. شما باید در طول فصل رشد مقدار زیادی آب و کود به گیاه بدهید. شما باید یک بار در فصل بهار و هر چهار هفته یک بار در تابستان به گیاه پشن فروت کود بدهید. تغذیه نهایی نیز باید در اواسط پاییز انجام شود. از کودهای ارگانیک ملایم که میزان نیتروژن در آن کم است استفاده کنید. کود مرغ یک گزینه خوب است.
اگر شما در منطقه ای زندگی می‌کنید که بارش باران در آنجا زیاد است، معمولا نیازی به آبیاری گیاه ندارید. هرگز اجازه ندهید سطح خاک به طور کامل خشک شود و حداقل هفته ای یک بار به گیاه پشن فروت آب بدهید.
از سال دوم به بعد در هر بهار گیاه پشن فروت را هرس کنید. هرس را قبل از گل دهی انجام دهید، اگر هرس بعد از گل دهی انجام شود گیاه ضعیف می‌شود و عملکرد آن محدود می‌شود. مواظب باشید شاخه اصلی را هرس نکنید. شاخه های فرعی که کوتاه تر از 60 سانتی متر هستند را با قیچی قطع کنید.
می‌توانید برای گرده افشانی از زنبورهای عسل استفاده کنید. زنبورهای عسل بدون هیچ کمکی می‌توانند این کار را انجام دهند. اگر زنبور عسل در دسترس نبود می‌توانید با یک قلم مو کوچک و تمیز دانه های گرده را از گل نر جمع آوری کنید. گرده ها را با همان قلم مو به گیاه ماده بمالید.
مراقبت از گیاه پشن فروت
گیاه پشن فروت را از آفات حفظ کنید. در صورت مشاهده آفات می‌توانید از حشره کش ها استفاده کنید، بهتر است از آفت کش های ارگانیک به جای آفت کش های شیمیایی استفاده کنید. زیرا آفت کش های شیمیایی ممکن است باعث خراب شدن میوه ها شوند و همچنین مصرف میوه ها نیز پرخطر می‌شود.
شته ها و لارو سوسک ها از مهمترین حشرات آسیب رسان به گیاه پشن فروت هستند. با پاشیدن فلفل قرمز در اطراف پایه گیاه می‌توان باعث دور شدن شته ها از گیاه شد. برای خلاص شدن از لارو سوسک ها قبل از این که گیاه به گل برود شما نیاز به حشره کش طبیعی دارید.
گیاه را از بیماری ها حفظ کنید. تعداد انگشت شماری از بیماری ها می‌توانند به گیاه پشن فروت آسیب برسانند. در صورت دیدن بیماری باید از گسترش آن جلوگیری کنید. میوه پشن فروت می‌تواند به پوسیدگی و بیماری های ویروسی مبتلا شود. برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه باید خاکی که گیاه پشن فروت در آن کاشته می‌شود زهکشی خوبی داشته باشد. در صورتی که گیاه به ویروس آلوده شود شما باید آن را قطع کنید یا آن را بسوزانید تا دیگر گیاهان آسیب نبینند.
برداشت میوه
گیاه پشن فروت یک سال یا یک سال و نیم بعد از کاشت میوه می‌دهد. هر زمان که گیاه میوه داد شما می‌توانید آن را بچینید و بخورید. میوه پشن فروت بعد از رسیدن می افتد و در این زمان قابل استفاده است. زمانی که میوه روی زمین می‌افتد صدمه ای نمی‌بیند اما شما باید بعد از افتادن میوه ها هرچه سریع تر آن ها را جمع کنید تا از بهترین کیفیت آن ها بهره مند شوید. اگر شما گونه ای از پشن فروت را کاشته اید که میوه های آن نمی‌افتند، زمانی که متوجه شدید پوست میوه ها شروع به چین و چروک خوردن کرد، آن ها را بچینید.